Ervaringsdeskundigen
Krachtige rolmodellen om zelfhulpgroepen te activeren
en een inspirerende informatiebron voor professionals
Ervaringsdeskundigen zijn in staat persoonlijke en collectieve ervaringskennis aan anderen over te dragen op een adequate en begrijpelijke wijze. Hierdoor hebben zij een natuurlijke autoriteit binnen een zelfhulpgroep.
Vergroten zelfredzaamheid
Ervaringsdeskundigen hebben het allemaal al eens meegemaakt. Zij zijn door diepe dalen gegaan en hebben frustraties en andere obstakels overwonnen. Het is ze gelukt weer regie te krijgen over hun leven en hebben hier een positieve draai aan gegeven. Door hun eigen ervaring en die van anderen hebben ze iets in handen wat uitstijgt boven het kennisniveau van lotgenoten en diens situatie. Zij zijn in staat lotgenoten sterker in hun schoenen te laten staan en de aandacht te verleggen naar de talenten die mensen hebben en niet naar wat ze niet kunnen.
Ervaringsdeskundige als rolmodel
Ervaringsdeskundigen functioneren vaak als rolmodel voor lotgenoten. Zij weten wat een ander meemaakt en lotgenoten hoeven niet alles telkens opnieuw uit te leggen omdat soms één woord al voldoende is. Dit schept veel vertrouwen omdat er minder angst voor wanbegrip is en lotgenoten daarom ook makkelijker durven te praten. Daarom wordt van een ervaringsdeskundige in veel gevallen sneller iets aangenomen dan van een professional. En professionals kunnen ervaringsdeskundigen zien als bondgenoot omdat zij in staat zijn een groep lotgenoten goed te kunnen vertegenwoordigen.
Het grotere belang
Ervaringskennis krijgt steeds vaker een plek naast wetenschappelijke en professionele kennis, beleid en methoden. Hiermee wordt een brug geslagen tussen de lotgenoot en professionals zoals zorgverleners, beleidsmakers, bestuurders en (gemeente-) ambtenaren. Het inzetten van ervaringskennis biedt bovendien kansen voor het ontwikkelen van preventieve maatregelen. Ook kan bestaand beleid en ontwikkelde instrumenten worden getoetst op hun effectiviteit. In dit verband zijn er zes belangrijke stakeholders te definiëren:
- Beleidsmakers
- Maatschappelijke organisaties
- Overheidsdiensten
- Zorgprofessionals
- Naasten en mantelzorgers
- Onze samenleving
In onderstaand figuur staan de belangen van deze stakeholders en het onderlinge verband met lotgenotencontact en ervaringsdeskundigen weergegeven.
De voordelen voor stakeholders
Beleidsmakers
- Beter benutten van ervaringskennis in beleid
- Kennisbron bij het definiëren van sociale problemen
- Nieuw ideeën kunnen direct worden getoetst
Maatschappelijke organisaties
- Aanbod aanpassen op collectieve vragen, knelpunten, dilemma’s
- Beter inzicht op effectiviteit van middelen
- Aanbod ontwikkelen vanuit perspectief lotgenoten
Overheidsdiensten
- Reflectie op beleid vanuit de leefwereld van burgers
- Mensen worden medeverantwoordelijk voor verbetering van hun situatie
- Model om met grote groepen mensen in contact te blijven
Zorgprofessionals
- Nieuwe inzichten via mijn cliënt
- Betere professional-cliënt relatie
- Vergroten van therapietrouw
Naasten en mantelzorgers
- Verbeteren van kennis en inzichten omtrent de situatie
- Beter gezinsfunctioneren
- Betere relatie tot de lotgenoot
Maatschappij
- Verwachting dat mensen zelf en met elkaar verantwoordelijkheid nemen
- Kans om als vrijwilliger een bijdrage te leveren
- Als iedereen meedoet wordt het alleen maar beter
